Każdego dnia otaczani jesteśmy mnóstwem rzeczy wykonanych z plastiku. Można nawet powiedzieć, że jesteśmy uzależnieni do tego tworzywa. Nie każdy plastik jest niebezpieczny dla naszego zdrowia, jednak warto wiedzieć, które nie powinny mieć kontaktu z żywnością, a których lepiej w ogóle unikać.

Czy bylibyśmy w stanie usunąć z naszego życia wszystkie rzeczy wykonane z plastiku? Wydaje się to być nierealne, ponieważ niemal wszystko wokół jest wykonane z tworzyw sztucznych – poczynając od opakowań produktów spożywczych, przez plastikowe zakrętki tubek pasty do zębów, zabawki, pokrętła od radia, na klawiaturze laptopa, na którym powstaje ten tekst kończąc.

Niestety, czasy kiedy żywność sprzedawana była w torebkach papierowych, a mleko, czy śmietanę kupowaliśmy w szklanych butelkach minęły bezpowrotnie. Dziś triumf święci plastik. Warto zdać sobie sprawę z tego, jak bardzo może być niebezpieczny dla naszego zdrowia. Podpowiadamy na co zwrócić uwagę korzystając z plastikowych opakowań i codziennych przedniotów.

Plastik dobry, plastik zły

Uważniej przyglądajmy się opakowaniom! Niewielki symbol graficzny w kształcie trójkąta umieszczony na spodzie pudełeczka powie nam wszystko. A w zasadzie nie sam symbol, tylko umieszczona w jego centrum cyfra – od 1 do 7. Zdradzi ona nam, z jakiego tworzywa zostało wykonane opakowanie i czy rzeczywiście jest ono dla nas bezpieczne. Pomagamy rozszyfrować – na pierwszy rzut oka nic nie mówiące – oznaczenia plastiku:

Jedno z najczęściej spotykanych oznaczeń. Można je znaleźć na naczyniach jednorazowego użytku oraz wielu opakowaniach, chociażby butelkach wody mineralnej. Stosowany na dużą skalę do produkcji włókien syntetycznych – np. polaru oraz butelek do napojów bezalkoholowych. Jak donoszą naukowcy, woda przechowywana w butelkach PET zawiera substancję o działaniu zbliżonym do estrogenów. Niektóre źródła podają, że opakowań wykonanych z tego tworzywa nie powinno używać się ponownie.

Jeden z bezpieczniejszych plastików. Opakowania z tym oznaczeniem nadają się do przchowywania żywności i bez przeszkód możemy używać je powtórnie. Wykorzystywany do produkcji butelek na mleko, opakowań na chemię gospodarczej, kontenerów na śmieci oraz rur.

Może wydzielać toksyny. Jest szkodliwy dla zdrowia. W procesie spalania PVC wydzielają się dioksyny, czyli związki chemiczne bardziej niebezpieczne dla zdrowia nawet od cyjanku potasu. Jego stosowanie w kontakcie z żywnością zostało znacząco ograniczone. Jest używany powszechnie do wyrobu opakowań na produkty niespożywcze a także rur, stolarki okiennej, wykładzin podłogowych czy sprzętu medycznego np. strzykawek.

Stosunkowo bezpieczny polietylen o małej gęstości, używany do produkcji wielu rodzajów opakowań do żywności. Jest bezwonny i uznawany za całkowicie obojętny fizjologicznie. Mało odporny na wysokie temperatury. Dozwolony jest do powtórnego użytku, jednak uważany za mniej bezpieczny niż tworzywa 2 i 5. Wykorzystwany do produkcji torebek foliowych, foli spożywczej oraz opakowań na ketchup czy musztardę.

Wraz z tworzywem nr 2, czyli HDPE uznawany jest za jeden z najbezpieczniejszych plastików. Uznawany za obojętny fizjologicznie pod warunkiem nie podgrzewania go do bardzo wysokich temperatur które powodują jego szybki rozkład. Podatny na zgrzewanie. Często stosowany do produkcji opakowań na żywność zwłaszcza kubeczków na jogurty, pudełek na margarynę czy zakrętek do butelek.

Może wydzielać toksyny i nie powinien być stosowane jako opakowanie do żywności. Nie stosuje się go do produkcji opakowań żywnościowych zawirających tłuszcze. Choć rzadko używany do tego celu ze względu na niezbyt dużą odporność chemiczną. to jednak obecny np. w jednorazowych kubkach na kawę, jednorazowej zastawie stołowej lub w pojemnikach na jedzenie na wynos. Najpopularniejszą odmianą tego tworzywa jest styropian.

07 – inne plastiki

Kategoria, w której znajdziemy wiele niebezpiecznych dla naszego zdrowia związków, m.in. bardzo toksyczny bisfenol A (BPA). Plastików oznaczonych tym numerem nigdy nie powinniśmy powtórnie używać (chyba, że zawierają dodatkową informację BPA Free lub BPA 0%). BPA to związek, który może zwiększać prawdopodobieństwo zachorowania na schizofrenię, depresję czy chorobę Alzheimera. Żywność, która miała kontakt z BPA może powodować zaburzenia układu nerwowego i hormonalnego. W żadnym wypadku nie można tego plastiku używać w kuchenkach mikrofalowych, które zwielokrotniają przenikanie BPA do żywności.

A może dzień bez plastiku?

Dziś plastik jest niemal częścią naszego życia i wszystko wskazuje na to, że będzie go jeszcze więcej. Nie musimy się jednak na to godzić. Warto spróbować ograniczyć ilość tego tworzywa w naszym otoczeniu. Nie musimy od razu pozbywać się wszystkich plastikowych rzeczy z naszego domu. Warto jednak świadomie planować swoje zakupy – pieczywo zamiast do plastikowego woreczka pakujmy do papierowych torebek i dokładniej się przyglądajmy opakowaniom produktów.

Na początek postarajmy się chociaż jeden dzień w miesiącu nie kupować produktów wykonanych z plastiku. Inspiracją do takiej postawy może być pewna rodzina z Austrii, która kilka lat temu pozbyła się większości przedmiotów wykonanych z plastiku (nawet zabawek – niewiarygodne!). Początkowo miał to być tylko miesięczny eksperyment, na dodatek zaplanowany przez dziesięcioletnią Marlene. Okazało się, że życie bez plastiku przez ten miesiąc wcale nie było niemożliwe, więc eksperyment zatytułowany „Dom bez plastiku” postanowiono kontynuować. Doświadczenia rodziny Krautwaschlów opisane są w książce „Plastik-Free Zone”.

Żyć zdrowiej – mimo plastiku

Aby zminimalizować szkodliwy wpływ tworzyw sztucznych na nasze zdrowie warto zastosować się do poniższych rad:

• Żywność przechowujmy wyłącznie w plastikach oznaczonych cyfrą 2 lub 5.
• W pozostałych grupach plastików starajmy się nie przechowywać żywności. Nie używajmy ponownie butelek PET, nie podgrzewajmy w mikrofalówce żywności na tackach, na których ją kupiliśmy, (chyba że na opakowaniu zaznaczono, że nadają się do tego celu).
• Nie podgrzewajmy w mikrofalówce żywności w opakowaniach z grupy 7, nie wlewajmy do nich gorących płynów i nie zmywajmy w zmywarce.
• Opakowań plastikowych używajmy zgodnie z instrukcją umieszczoną na opakowaniu, stosujmy się do oznaczeń dotyczących temperatury oraz mycia w zmywarce.

Ewelina, 4 stycznia 2013 11:55

Wedlug Was dlaczego na butelkach OTHER7 jest napis BPA free? Dlatego, ze ten material z grupy 7 nie zawiera BPA, a jest to wbrew temu co piszecie. Przykro mi ale to dezinformacja. Wlasnie sprowadzam butelki z USA i na wszystkich jest BPA free i wszystkie, z wyjatkiem jednej sa z grupy OTHER7. Sa certyfikaty. Niestety na polskich stronach znalezc mozna wszystko ale najwiecej dezinformacji. Mnostwo jest stron, ktore podaja, ze PET jest zdrowy i uzywajmy go powtornie. Interweniowalem rowniez i na tych stronach ale po miesiacu nadal te informacje sa publikowane. Mam sklep internetowy we Wloszech. Tutaj tez niewiele sie wie na temat wszystkich plastikow, ktore sa dobre a ktore zle. Jednakze takiej dezinformacji nie spotkalem jak na polskich stronach. Wynika to byc moze z pojscia na latwizne i uzywania tlumacza google, ktory przekreca podstawowy sens zdania. Jesli pisze cos w sensie pozytywnym, przekreca je na negatywne. Kto uzywal ten wie. Tlumaczenia takie wymagaja poprawek a nie bezmyslnego publikowania. Potem jeden publikuje od innego itd. Uwazajcie z czego pijecie i jecie. Te dobre to: PP, PE, HDPE, OTHER 7. Nie uzywajcie plastiku w mikrofalowce poniewaz nie wiadomo jak reaguje na fale plastik. Lepiej uzyc szkla.
Mialem nadzieje, ze dam link na moja strone ale nie ma z czego wybrac. Napisze wiec sam pare slow o plastiku. Nie podam mojej strony, aby mnie nie posadzono o SPAM.

Adam, 26 stycznia 2013 15:08

Proszę podać linka, nie uznamy za spam :-) Dziękujemy za uwagi, przeredagujemy tekst. Pozdrawiamy!

Ja również proszę o link do Pańskiego bloga. Z przyjemnością zapoznam się. Pozdrawiam:)

Lola, 25 czerwca 2013 22:53

Plastki 7 (other) nazywa się other, czyli „inne”, gdyż jest z mieszaniny różnych substancji i nawet nie wiemy co w nim jest. To że ktoś wyprodukował taki plastik i postarał się, żeby nie było w nim akurat BPA, nie oznacza, że jest w pełni bezpieczny oraz nie zawiera mniej znanych trujących substancji. W przypadku plastiku 5 (PP) wiemy z czym mamy do czynienia – polipropylen można sobie „wygooglować”.

Paweł, 9 lutego 2017 13:42

Kupiłam bidon BPA O%, na bidonie jak byk stoi oznaczenie 7. Jak to jest. bo teraz już zgłupiałam :/ http://www.decathlon.pl/bidon-075-l-id_8207330.html -link do owego produktu.

Madda, 19 czerwca 2013 05:48

Na kubeczku mojego dziecka również jest symbol 07 oraz BPA FREE – zgłupieć można.
Artykuł jest bardzo przydatny ale w punkcie mówiącym o plastikach oznaczonych 7 potrzeba więcej wyjaśnień. Czy mogę uznać że ten kubeczek jest bezpieczny czy nie?

Anita, 19 czerwca 2013 07:57

Jak zapewne zauważyliście symbol 07 oznacza inne plastiki. Czyli nie jest powiedziane jaki konkretnie. Zatem jeśli mamy przykłady opakowań oznaczonych jako 07 i BPA-Free to wcale nie oznacza że wszystkie 07 są takie same. Po prostu ten konkretny przypadek nie zawiera BPA. Jeśli jedna było by oznaczenie 07 i nie było be oznaczenia BPA-Free to chyba jest jasne że takie opakowanie może zawierać BPA.

Jarek, 22 lipca 2013 10:04

Jarku dobrze mowisz (tudziez piszesz). ) artykul traktuje ogolnie o tworzywach sztucznych.
„Wedlug Was dlaczego na butelkach OTHER7 jest napis BPA free? Dlatego, ze ten material z grupy 7 nie zawiera BPA..” a wlasnie jest odwrotnie. dlatego, ze zazwyczaj w 7-kach ten zwiazek sie pojawia czesto. mozna by zec swego czasu byl standardem, a teraz gdy go tam nie ma, informacja o tym zasluguje na podkreslenie.

Empress, 5 września 2013 07:26

Szanowna Pani Magdaleno,

pare uwag merytorycznych do samego tekstu:

Plastik – okreslenie uzywane przez wszystkich, jest nie do konca poprawne (tak mnie pryznajmniej uczyli na studiach chemicznych jeszcze nie tak dawno temu). Poprawnie powinno byc:
-polimer – w przypadku materialow czystych, niemodyfikowanych,
-tworzywo sztuczne/tworzywo – w przypadku polimerow zawierajacych dodatki (stabilizatory, wypelniacze, srodki uniepalniajace, pigmenty itp.).

Nie istnieje cos takiego jak PCV. Ani w jezyku angielskim, ani polskim. Jest to karygodny blad jezykowy. Jest to dziwne polaczenie angielskiego PVC – poly (vinyl chloride) i naszego PCW: poli (chlorek winylu). Niestety, w jezyku polskim nie wystepuje poli(chlorek Vinylu), a w angielskim poly (cholride vinyl).

Duzy, 20 listopada 2013 11:45

PCV występuje historycznie i jest to najgorszy, szkodliwy i trudny do wyeliminowania plastik, nie polimer, tylko plastik i nawet istnieje lobby usiłujące to ukryć.

Adrian, 15 marca 2015 11:20

Bardzo przydatny artykuł, zwłaszcza że praktycznie wszystkie jogurty, śmietany są pakowane w plastiki oznaczone nr.6 także należy patrzeć co kupujemy

gość, 21 listopada 2013 10:09

Jogurty i śmietany w styropianie. pierwsze słyszę…

Ogólnie artykuł dość pobieżny ale zachęcający do pogłębienia wiedzy.

Krzysztof, 23 sierpnia 2014 12:36

Krzysztof, polistyren to nie tylko styropian (ten powstaje poprzez „nadmuchanie” PS

ważne rzeczy na temat 3 PVC. polichlorek winylu znany powszechnie jako PCW, rury, izolacja kabli, linoleum podłogi, okna, sztuczne skóry.Absurdalnym horrorem jest kontakt z żywnością, powoduje ADHD i zaburzenia męskości u chłopców i mężczyzn. Są odmiany o rożnym stopniu szkodliwości, zawsze szkodliwy, nieodpowiedni. Jeśli chodzi o 4 – LDPE polietylen, to raczej dla zapalonych „ekologów” ostrzeżenie, jednak można w praktyce stosować.

Adrian, 15 marca 2015 11:16

„Może wydzielać toksyny, jest szkodliwy dla zdrowia.” Np okna z pcv są szkodiwe dla zdrowia? To może drewniane są zdrowsze malowanie co 3-4 lata zdrowotnymi farbami. Artykuł mimo iz fajny nie ma podstaw naukowych od taki sobie zbiór wiedzy. Róznica może a jest jest ogromna

tazuj, 14 kwietnia 2015 13:50

a obiad jesz na oknie?
wodę zlizujesz z okien?

Artykuł traktuje o produktach plastikowych mających kontakt z żywnością.

whenever, 15 marca 2016 23:16

Na innej stronie znalazłam:
PoliPropylen (PoliPropylene – PP)
– zderzaki samochodowe i elementy wykończenia
wnętrz aut, włókna przemysłowe (worki, maty, dywany),
pojemniki do chłodziarek. UWAGA! Naczynia z PP
aby były bezpieczne w kontakcie z żywnością, powinny
być dodatkowo oznakowane jako no BPA / BPA Free,
czyli nie zawierające Bisfenolu A

Czyli źle piszą?

U mnie w lodówce albo 5pp albo bez oznaczeń, butelki z wodą też bez oznaczeń…

Mia, 23 czerwca 2016 12:45

To w czym mrozić wodę- tzw. strukturyzowaną, jakich pojemników używać- aby było bezpiecznie
dla zdrowia-szkło pęknie. czy taki plastik do mikrofali będzie dobry i nie będzie wydzielał szkodliwych związków?

Jana, 21 lipca 2016 10:33

Kubek od blendera shake&go russell hobbs, ma oznaczenie 07 >PCTG<, szukam i nie mogę znaleźć informacji co do tego rodzaju plastiku. Nie wiem czy mogę w nim przetrzymywać koktajl, czy lepiej przelać…

Patrycja, 31 lipca 2016 19:18

Karebi, 2 września 2016 11:59

Jedyny na rynku najbezpieczniejszy plastik to plastik pochodzenia roślinnego. W chwili obecnej tylko jedna firma na świecie wytwarza zabawki dla Niemowląt z Bio Plastiku, czyli polimeru uzyskanego w 100% z roślin, i jest nią BioSerie. Pozostali producenci używają jako bazy do produkcji plastiku/tworzyw sztucznych ropy naftowej, w postaci czystej lub odnawialnej [recycling]. Jakkolwiek większość zabawek na rynku jest bezpieczna. Problem w większości dotyczy importu tanich zabawek plastikowych. Bezpieczeństwa nie zapewnia nam nawet marka. Jedyne wyjście aby kupić bezpieczne zabawki lub akcesoria dla dzieci to żądanie certyfikatów zgodności i bezpieczeństwa wyrobu klasyfikowanego jako przeznaczony dla dzieci.

Rafał, 6 września 2016 11:13

Witam !
Jezeli buteliki plastikowe o oznaczeniu PET – 1 sa jednorazowe to mam problem. Kupilem urzadzenie „sodastraem ” i w komlecie jest butelka do robienia wody gazowanej wlasnie z tym oznaczeniem.
Sprawdzilem w roznych sklepach i mozna kupic tylko butelki z tym oznaczeniem .
Mam pytanie. czy moge uzywac tej butelki wielokrotnie ?

Kunikord, 11 września 2016 15:06

Tak propo waszego durnego pomysłu zamiany torebek foliowych na papierowe:

„Produkcja toreb papierowych powoduje prawie jedenastokrotnie większe zatrucie atmosfery niż wytwarzanie opakowania z polietylenu. Podobnie jest z zanieczyszczeniem wody, które jest ponad 50- krotnie mniejsze przy torbach foliowych oraz z wydzielaniem spalin związanym z transportem, który jest zdecydowanie tańszy w przypadku mniejszych objętościowo opakowań foliowych. Na koniec, chyba najbardziej oczywisty argument. Dla wyprodukowania 100 tys. torebek papierowych trzeba ściąć około 17 drzew, o co najmniej 20-metrowej długości….”

ech, 11 września 2016 20:17

Niektórzy producenci używają oznaczenia PCTG na butelkach (np. butelki zakręcane wielokrotnego użytku z Ikei, imitujące szkło). Szukałam, szukałam i znalazłam to zamienne oznaczenie stosowane dla PCV, przynajmniej tak wynika z informacji zawartych w tabeli na tej stronie http://inspectapedia.com/hazmat/Plastic_Container_Recycling_Codes_Types.php

aga, 13 września 2016 00:17

A co jeżeli na butelce znajduje się zarówno oznaczenie PET jak i PP? Czy wtedy nadaje się do ponownego użycia?

Darek, 14 września 2016 18:33

Wszystkie butelki wykonane z plastiku nie są wskazane dla Noworodków i Niemowląt. Nie są wskazane również dla osób dorosłych. Wiodące konsorcja milczą i liczą zyski a Nasze Pociechy i My wchłaniamy na potęgę ratyfikaty ropy naftowej, które nie są neutralne dla naszego organizmu. BPS jest jednym z nich a w butelkach plastikowych poza BPA jest cała masa dodatkowych atrakcji fundowanych nam za nasze pieniądze.
To samo dotyczy melaminowych zastaw stołowych dla dzieci, pojemników na żywność, kubeczków na jogurty, butelek na mleko itd….

Jedyne bezpieczne butelki [według stanu wiedzy na dzień dzisiejszy] to:
1. butelki szklane
2. butelki stalowe
3. butelki silikonowe [ale tutaj uwaga muszą być wykonane z silikonu medycznego]

Kupujmy świadomie :) chyba, że najważniejsza jest marka przy wyborze :) wtedy nie ważne z czego będą ważne aby były z daną marką :)

Rafał, 13 października 2016 00:17

Jak dobrze że większość opakowań to 5:)

Ten co lubi opakowania PP, 15 października 2016 08:59

Nie ma to jak porządne strasznie. Szczególnie, gdy straszymy liczbami, symbolami, figurami geometrycznymi (trójkąty, strzałki). Od pradziejów wiadomo, jak straszna jest matematyka. Ale na tej stronie widać, że w ogóle wiedza jest straszna. Symbole recyklingu (trzy strzałki ułożone w trójkąt z liczbą i skrótem literowym) powstały, by ułatwić sortowanie odpadów i odzyskiwanie surowców. Nie da się z nich odczytać dokładnego składu substancji i określić czy dane tworzywo jest szkodliwe czy nie jest. Dlaczego? Ponieważ materiał polimerowy, zwany często plastikiem lub tworzywem sztucznym, oprócz samego polimery zawiera różne dodatki np. barwniki, pigmenty, plastyfikatory, napełniacze, antyutleniacze, antypireny itp. Stąd nie tylko polietylen nie jest równy polichlorkowi winylu ale też innemu polietylenowi. Każdy z nich zawiera inne dodatki a tej informacji znak recyklingu nie zawiera. Oczywiście, możemy nie używać tworzyw sztucznych w ogóle. Np. zamiast polietylenu HDPE (2) czy polipropylenu PP (5) możemy stosować papier PAP (20), drewno FOR (50), bawełnę COT (60), szkło GLS (71) itp. Tylko, czy będziemy mieli pewność, że do ich produkcji nie zastosowano toksycznych substancji np. środków ochrony roślin do walki z kornikiem drukarzem? Możemy np. chronić się przed obcymi OTHER (07) i nigdy nie stosować całkowicie biodegradowalnego poli(kwasu mlekowego) PLA czy plastyfikowanej skrobi, ukrytych pod tym strasznym symbolem OTHER (07). Lepiej poczytać, by wiedzieć. Najpierw o symbolach recyklingu http://eko-znaki.pl/oznakowanie_opakowan.htm Może przynajmniej tych niektórych.

Jacek Słoma, 9 grudnia 2016 09:40

Kupiłem bidon z oznaczeniem 7, a producent podaje, że jest całkowicie wolny od BPA i butelka wykonana jest w K-Resin, innowacyjnego tworzywa sztucznego, doskonała w zapobieganiu rozwojowi bakterii. K-Resin, surowiec doskonale nadaje się do zastosowań medycznych, jest uważany za najbezpieczniejszy materiał w tworzeniu pojemniki do żywności, ponieważ gwarantuje być wolne od bakterii i mają najwyższy stopień czystości chemicznej i higieny.

Lodzik, 25 grudnia 2016 14:34

Kategoria 7 „Kategoria, w której znajdziemy wiele niebezpiecznych dla naszego zdrowia związków”, a na obrazku umieszczona pod nią butelka dziecięca – brawo :)

Majkel, 4 kwietnia 2017 12:47

Na obrazku umieszczone zostały przykładowe produkty często wytwarzane z danego rodzaju plastiku, nie zaś te które powinny być z niego wykonywane. Niektóre plastiki powinny w ogóle zostać wycofane z kontaktu z żywnością, co nie oznacza, że nie należy być czujnym i sprawdzać kodów recyklingwych (w szczególności w przypadku artykułów dziecięcych).